I PUCHAR POLSKI JUNIORÓW we florecie kobiet i mężczyzn

Dr Adam Papée, szermierz, legionista, powstaniec warszawski, medalista olimpijski

Adam Papée ( w środku)

Adam Stanisław pochodził z rodziny Papée, spolonizowanych protestanckich Francuzów, przybyłych do Lwowa w początkach XIX wieku. Jego ojciec Fryderyk był bibliotekarzem (m.in. zastępcą dyrektora Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego oraz dyrektorem Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, miał tytuł profesora honorowego Jagiellonki). Matka Władysława z domu Anyczyc pochodziła z saskiej szlacheckiej spolszczonej rodziny o tradycjach artystycznych. Jej ojciec Władysław był poetą i dramatopisarzem, a dziadowie aktorami.

Miał również o 6 lat starszego brata Kazimierza, podobnie jak on żołnierza Legionów Piłsudskiego, potem dyplomaty, szwagra sławnego majora Dobrzańskiego ,,Hubala” oraz ostatniego, do 1972 roku, ambasadora Rządu RP na uchodźstwie przy Stolicy Apostolskiej.

Adam Papée (z lewej)

Adam Stanisław Papée urodził się 21 lipca 1895 roku we Lwowie. W wieku 12 lat zaczął uprawiać szermierkę. Od roku 1909 był członkiem Krakowskiego Klubu Szermierczego. Przenosiny ze Lwowa do Krakowa związane były z wspomnianym wcześniej kolejnym miejscem pracy jego ojca. W Krakowie kończy Gimnazjum im. Króla Sobieskiego w 1914 roku. 22 sierpnia tegoż roku, po wybuchu I wojny światowej, wstępuje do Legionów Piłsudskiego (zarazem kończy uczestnictwo w Krakowskim Klubie Szermierczym). Podobnie czyni jego brat Kazimierz.

Adam służy zapewne początkowo w oddziale o nazwie „Kadra Artylerii Legionów Polskich”, a potem na pewno w utworzonym na jego bazie 30 września 1914 1. Pułku Artylerii. Brat Kazimierz natomiast jest żołnierzem 2. Pułku Ułanów, gdzie poznaje swojego późniejszego szwagra Henryka Dobrzańskiego, a przez niego swoją żonę. Adam najprawdopodobniej znał również sławnego majora.

Walczy na froncie. W czasie toczonej od 16 do 23 maja bitwy pod Konarami zostaje ranny. Za postawę w czasie I wojny światowej udekorowany dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Po wojnie rozpoczyna studia w Krakowie w Akademii Handlowej, a na Uniwersytecie Jagiellońskim studiuje prawo. W 1921 roku przyczynia się do powstania szermierki w Akademickim Związku Sportowym w Krakowie i od tego momentu przez siedem lat reprezentuje jego barwy. Z jego ramienia bierze udział w zebraniu założycielskim Polskiego Związku Szermierczego, które odbyło się 22 maja następnego roku w jego rodzinnym Lwowie.

W 1923 roku kończy kurs sędziowski i zostaje sędzią szermierki – na razie krajowym. Kończy też studia z tytułem doktora prawa (zawodowo zwiąże się w okresie międzywojennym z sektorem bankowym). Rok później zdobywa tytuły wicemistrza kraju we florecie oraz szabli i bierze udział w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu. W 1925 roku powtarza sukces we florecie, aby rok później uczynić to samo oraz sięgnąć po pierwszy tytuł mistrzowski, ale w szabli.

W 1926 bierze udział w Mistrzostwach Europy. W tym też roku od 28 listopada zaczyna pełnić funkcję prezesa Polskiego Związku Szermierczego. W roku 1927 broni tytułu w szabli. W 1928 bierze udział w Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie. Zdobywa drużynowo w szabli swój pierwszy brązowy medal olimpijski. W tym roku kończy przygodę z AZS w Krakowie i od 1929 jest zawodnikiem Legii Warszawa. Zdobywa, po dwuletniej przerwie, trzeci tytuł mistrza Polski w szabli.

Rok 1930 to dla Adama drugi udział w Mistrzostwach Europy, na których zdobywa brązowy medal drużynowo w szabli. Zostaje też sędzią międzynarodowym w szermierce. Od marca przestaje być prezesem PZS.

W roku 1931 po raz trzeci bierze udział w Mistrzostwach Europy. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles (1932) powtarza z drużyną sukces z Amsterdamu. Zdobywa drugi brązowy medal olimpijski. Poza tym, jako sędzia z uprawnieniami międzynarodowymi, zostaje poproszony przez komisję techniczną do sędziowania finału indywidualnego w szabli. Był pierwszym Polakiem, który sędziował finał olimpijski! Zyskał jako arbiter celujące oceny. W roku olimpijskim zdobył również swój czwarty i ostatni tytuł mistrza kraju w szabli.

W roku 1933 bierze ostatni raz udział w Mistrzostwach Europy i żegna się z Legią Warszawa. Zostaje członkiem Śląskiego Klubu Szermierczego Katowice. Bierze udział w swoich czwartych Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku i po nich właściwie kończy karierę zawodniczą.

W czasie II wojny światowej bierze udział razem ze swoim kolegą z ”brązowej” drużyny olimpijskiej z 1928 i 1932 roku Tadeuszem Friedrichem w konspiracyjnym pokazie szermierki zorganizowanym przez fechmistrza Szelestowskiego. W 1940 roku umiera w Krakowie jego ojciec Fryderyk (matka zmarła 26 lat wcześniej). W 1944 zostaje pod pseudonimem „Gil” żołnierzem Powstania Warszawskiego (w powstaniu walczyły również jego dwie córki Irena i Ewa).

Po wojnie włącza się w odbudowę polskiej szermierki. 20 października 1945 roku zostaje pierwszym wiceprezesem reaktywowanego Polskiego Związku Szermierczego. W 1946 podczas międzynarodowego meczu z Czechosłowacją ma miejsce ostatni występ Adama w zawodniczej karierze. Miał wtedy 51 lat!

Ogółem reprezentował Polskę 46 razy we wszystkich broniach, w tym: 38 (szabla), 5 (floret) i 3 (szpada). 

Od 1949 roku jest trenerem w krakowskim klubie „Budowlani” oraz w założonym przez siebie AZS. Pisze swoją pierwszą książkę pod tytułem ”Na planszach czterech olimpiad” wydaną w 1957 roku w Warszawie przez Wydawnictwo Sport i Turystyka.

Od 1960 roku jego nazwisko nie figuruje na liście sędziów międzynarodowych. 

Od 1967 roku mieszka w Bydgoszczy. Jest trenerem w najstarszym ośrodku sportu w Bydgoszczy Klubie „Gwiazda” . Rok później zostaje na kolejnych 12 lat wiceprezesem Pomorskiego Okręgowego Związku Szermierczego. Mieszka na Błoniu.

Rok 1970 zaznaczył się w życiu Adama śmiercią w Rzymie jego brata Kazimierza. W roku 1972 kończy działalność sędziego krajowego, a cztery lata potem swoją karierę trenerską. W okresie bydgoskim rozwodzi się i powtórnie żeni z Ireną Manthey (florecistką), która do dziś mieszka w Bydgoszczy. W 1987 roku zostaje wydana jego druga książka pod tytułem ”Na białą broń”.

Na dwa lata przed śmiercią został laureatem wyróżnienia im. Janusza Kusocińskiego. W 1989 roku dostał medal „Kalós Kagathós” (ustanowiony w 1985 przez rektora UJ, prezesa PKOl oraz redakcję pisma sportowego „Tempo” dla wybitnych sportowców, którzy odnieśli również sukcesy w innych dziedzinach życia). Był ponadto odznaczony węgierskim Krzyżem Zasługi i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Umiera mając 95 lat 6 marca 1990 roku. Został pochowany w Bydgoszczy na cmentarzu na Błoniu. 

Źródło bydgoszcz24pl.